Armoede in Nederland
Miljoen Nederlanders onder armoedegrens in ons steenrijke en gave land
En dat is al jaren hetzelfde
Het CBS brengt het verzachtend en spreekt liever niet over armoede.
Armoede klinkt zo rauw, dus liever spreken de rekenmeester over een ‘lage-inkomensgrens’. Die grens staat voor een vast koopkrachtbedrag en wordt jaarlijks gecorrigeerd voor de prijsontwikkeling. In 2019 lag de grens voor een alleenstaande op netto € 1090 per maand. Voor een paar zonder kinderen was dat € 1530, en met twee minderjarige kinderen € 2080. Voor een eenoudergezin met twee minderjarige kinderen bedroeg de grens € 1660.
En wat leert ons die verzachtende definitie? Nou, dat in 2019 6,2% van de Nederlandse bevolking deel uitmaakte van een huishouden met een inkomen onder de lage-inkomensgrens en dus ‘risico liep op armoede’. Ja ja.
Hoewel er 6,3% van de Nederlanders in 2017 en 2018 tot die groep behoorde – en het cijfer in 2019 dus iets lager was – leefden in 2019 dus meer dan een miljoen mensen onder de armoedegrens. En sinds 2017 bleef het aandeel met een langdurig armoederisico onveranderd. Uitgesplitst naar afkomst blijkt dat vooral veel niet-westerse allochtonen onder de armoedegrens leven.
Armoede neemt toe
Ruim de helft van arme Nederlanders kunnen niet elk jaar een week op vakantie. Eén op de tien huishoudens heeft te weinig geld om het huis genoeg te verwarmen. Evenveel gezinnen kunnen geen warme maaltijd met om de dag vlees of vis betalen. Een aantal van hen gaat voor eten naar de voedselbank.
Verlagen van de bijstand
Half juni publiceerden het Sociaal en Cultureel Planbureau en het Centraal Planbureau al een onderzoek naar armoede in Nederland. Daarin werd duidelijk dat de armoede in Nederland de komende jaren (tot 2035) toe zal nemen, als het huidige kabinetsbeleid wordt voortgezet. Dit heeft vooral te maken met het verlagen van de bijstandsuitkering. In het onderzoek is de huidige coronacrisis nog niet eens meegenomen, omdat die toen pas net begonnen was. Die zal ook nog een rol gaan spelen, zo is de verwachting. De economie kromp het afgelopen kwartaal bijvoorbeeld met 8,5 procent. Hierdoor verliezen mensen mogelijk hun baan, wat weer voor extra problemen zorgt.
Dat de zwakkeren in de samenleving het eerst en het hardst worden getroffen bij een crisis werd al duidelijk in de uitzending van NieuwLicht over corona in de migrantenkerken en in de verschillende artikelen die we erover schreven. Zo zei Theoloog des Vaderlands Samuel Lee eerder tegen NieuwLicht: “Migrantenkerken kunnen hun gemeenteleden niet extra onder druk zetten om nu geld te geven. Ze hebben het al moeilijk genoeg.” Leden van migrantenkerken oefenen vaker dan gemiddeld ‘laagbetaalde beroepen’ uit, met minder baanzekerheid, zo legde hij uit. Ook Verspeek ziet dat: “De kwetsbare groep heeft vaak banen met minder contractzekerheid, bijvoorbeeld als ZZP’er, of ze hebben beroepen waarbij ze kwetsbaar zijn, bijvoorbeeld in de supermarkt.”
In Nederland leeft 1 op de 9 kinderen in armoede. Je ouders hebben dan te weinig geld om bijvoorbeeld eten, drinken of kleding voor je kopen. Ook kan het zijn dat je geen lid kunt worden van een sportclub, niet mee kan op schoolreisje of er geen geld is om je verjaardag te vieren. En meisjes/vrouwen die geen maandverband kunnen kopen. Ouders met geldproblemen hebben vaak last van stress. En dat kan ervoor zorgen dat je je ook niet goed voelt.
Menstruatiearmoede in Nederland
We spreken van menstruatiearmoede wanneer een vrouw of meisje geen geld heeft om tampons, maandverband, of andere middelen te kopen die zij nodig heeft om haar menstruatie hygiënisch en zelfverzekerd door te komen. Uit het onderzoek, dat is uitgevoerd in opdracht van Always, blijkt dat dit bij veel meisjes in Nederland voorkomt. In 2021 heeft 1 op de 12 meisjes namelijk soms geen geld om menstruatieproducten te kopen. „Een verdubbeling vergeleken met vorig jaar,” vertelt Stèphanie Swart van Always. „Hoewel het probleem gelukkig steeds meer erkenning krijgt, is het helaas ook voor meer meisjes de dagelijkse realiteit.”
Probleem gegroeid door coronacrisis
Dat het voor steeds meer meisjes de „dagelijkse realiteit” is geworden, klopt, en dit is deels te verwijten aan het coronavirus. De economische impact van de coronapandemie heeft het probleem namelijk verergerd. Het blijkt dat 67.000 meisjes sinds de start van de virusuitbraak meer moeite hebben om maandverband en tampons te kunnen kopen dan daarvoor. Door de torenhoge inflatie loopt de armoede in ons land weer hoog op.
Vooral de energieprijzen duwen veel mensen in de problemen.
